Tom MICHIELS, 19 december 2022

De reeds alombekende gezondheidscrisis door de wereldwijde Covid19-pandemie en de huidige energiecrisis als gevolg van de oorlog in Oekraïne, heeft voor een voelbare stijging van de inflatie gezorgd door de stijgende consumptie-index. Na de economische moeilijkheden die de Covid19-pandemie reeds met zich meebracht, wordt de ondernemer-handelaar in België al sinds juni 2021 geconfronteerd met stijgende energieprijzen, hogere grondstofprijzen, hogere loonkosten, e.d.m. wat de inflatie in een mum van tijd exponentieel deed stijgen van 2% naar 12% in oktober 2022 (thans 10,63%).

Gelet op het gegeven dat door de stijgende inflatie ook de indexering van de handelshuurprijs drastisch toeneemt, wordt de handelaar-huurder geconfronteerd met alsmaar hogere handelshuurprijzen, naast o.a. de hogere werknemerslonen. Vooral de kleinhandel (zelfstandigen, KMO’s, …) wordt zwaar getroffen. Om hieraan tegemoet te komen en toch enige bescherming te bieden aan de kleine handelaar, heeft het Brussels Parlement een voorstel van ordonnantie aangenomen dat een tijdelijke beperking van die indexering op de handelshuurprijs inhoudt. Het voorstel van ordonnantie, dat eind november werd ingediend en op 6 december voor de bevoegde commissie werd behandeld, is reeds op 9 december 2022 unaniem (mits 1 onthouding) goedgekeurd in de plenaire vergadering.

De indexering wordt niet afgeschaft, maar beperkt: de aangenomen wettekst voorziet in een nieuwe indexeringsformule op basis van de consumptieprijsindex zonder energiecomponenten (thans 7,8%). De verhuurder ziet zijn inkomen dan ook nog steeds toenemen en de handelaar-huurder ervaart een minder snel stijgende handelshuurprijs.

De beperking van de indexering is ook maar tijdelijk: de maatregel geldt voor 1 jaar en treedt in werking vanaf de dag na de publicatie van de ordonnantie in het Belgisch Staatsblad.

Noch de parlementaire stukken, noch de ordonnantie zelf vertellen wat er na dat jaar zal gebeuren. Tijdens de plenaire zitting werd dan ook gewezen op het belang van evaluatie van de maatregel.

De ordonnantie beperkt deze maatregel niet tot de “kleine handelaar” (ondanks de doelstelling), zodat het van toepassing is op alle handelshuurovereenkomsten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Ook, hoewel het voorstel unaniem werd aangenomen, is het niet volledig onbesproken, integendeel. Zo werd het voorstel niet voorgelegd voor advies aan de afdeling wetgeving van de Raad van State, zoals dat mocht verwacht worden. Dit zou de rechtszekerheid in het gedrang kunnen brengen. Ook hebben een aantal beroepsorganisaties reeds aangekondigd dat ze gerechtelijke stappen zullen ondernemen tegen deze ordonnantie, want hoewel de indexering van de handelshuur wordt beperkt, blijft bv. de indexering van de lonen van de werknemers ongewijzigd. Niet onbelangrijk is dat deze ordonnantie ook een directe inmenging in de relatie tussen verhuurder en huurder impliceert, wat een delicate oefening is zoals blijkt uit de rechtspraak inzake de impact van Covid-19 op handelshuur. “Door de huurders te willen beschermen, bestaat echter het risico dat het evenwicht en de vertrouwensrelatie met de verhuurder worden verbroken, wat op middellange termijn schadelijk kan zijn” (BARZIN).

Het Brussel Hoofdstedelijk Gewest reageert wetgevend in ieder geval in het licht van de stijgende inflatie actief en kort op de bal. Reeds in oktober 2022 keurde het Brussels Parlement een ordonnantie goed die de beperking op de indexering van de woninghuurprijzen regelt voor woninghuurovereenkomsten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Een van de verschilpunten met de beperkte indexering van de handelshuur, is dat bij de handelshuur de indexering van de huurprijs niet aan een EPB-certificaat wordt gekoppeld. Het Brussels Parlement wenst hier werk van te maken, zodat handelaars met een langetermijnvisie zouden worden beloond en anderen worden aangemoedigd om in duurzame gebouwen te investeren.

In het Vlaams Parlement is er tot op heden geen soortgelijk wetgevend initiatief gestart.

Nuttige links: https://www.parlement.brussels/weblex-doc-det/?lang=nl&moncode=QC089&montitre&base=1